Spijkermatten winnen snel aan populariteit als hulpmiddel voor ontspanning, pijnverlichting en stressreductie. Maar werkt het echt, of is een spijkermat gewoon onzin?
Veel gebruikers zweren erbij: minder rugpijn, betere doorbloeding en een diepere nachtrust. Maar wat zegt de wetenschap? Zijn de voordelen van een acupressuurmat echt bewezen, of spelen persoonlijke ervaringen en placebo-effecten een rol?
In dit artikel ontdek je de echte voordelen van een spijkermat, gebaseerd op feiten, onderzoek en ervaringen.
Lees verder en bepaal zelf of een spijkermat voor jou de juiste keuze is!
Wat is een spijkermat en hoe werkt het?
Een spijkermat, ook wel acupressuurmat genoemd, is een mat voorzien van honderden scherpe drukpunten die de huid en onderliggende weefsels stimuleren. Dit principe komt uit de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) en is geïnspireerd op acupressuur. Het doel is om door lichte druk op specifieke punten het lichaam te helpen ontspannen, de doorbloeding te verbeteren en spierspanning te verminderen.
Hoe gebruik je een spijkermat?
Het gebruik van een spijkermat is eenvoudig en kan worden aangepast aan persoonlijke voorkeuren:
- Liggend op de rug → Voor ontspanning en verlichting van rug- en nekklachten.
- Onder de voeten → Stimulatie van de voetzolen voor een energieboost.
- Onder de benen of buik → Gericht op spierontspanning en doorbloeding in specifieke zones.
Meestal wordt aanbevolen om 10 tot 30 minuten een spijkermat te gebruiken. In het begin kan de druk als intens aanvoelen, maar na een paar minuten ervaren de meeste mensen een warm en ontspannen gevoel. Regelmatig gebruik wordt geassocieerd met stressvermindering, pijnverlichting en verbeterde slaapkwaliteit.
Voordelen spijkermat: wat is bewezen?
Hieronder bespreken we de meest genoemde voordelen, met zowel wetenschappelijke inzichten als gebruikerservaringen.
Zie voor de bronnen de bronvermelding.
1. Pijnverlichting bij rug-, nek- en spierpijn
Een spijkermat kan helpen bij het verlichten van rug-, nek- en spierpijn door de stimulatie van drukpunten op de huid. Dit proces bevordert de afgifte van endorfines, de natuurlijke pijnstillers van het lichaam, en kan de bloedcirculatie verbeteren, wat spierherstel ondersteunt.
Wat zegt de wetenschap?
Onderzoek naar acupressuur suggereert dat regelmatige toepassing kan bijdragen aan tijdelijke pijnverlichting, vooral bij chronische nek- en rugklachten. Een gerandomiseerde studie met patiënten met chronische pijn toonde aan dat het gebruik van een spijkermat de pijnscores significant kon verlagen, al bleef het effect beperkt tot de gebruiksperiode.
Ervaringen van gebruikers
Veel mensen die een spijkermat gebruiken, merken een vermindering van spierspanning en pijn, vooral na een lange werkdag of intensieve training. Hoewel het geen wondermiddel is, kan het een waardevolle aanvulling zijn op andere behandelmethoden zoals fysiotherapie of massage.
Tip: Heb je last van hardnekkige spierspanning of diepgelegen spierknopen? Een massage gun kan in dat geval effectiever zijn dan een spijkermat.
2. Stressvermindering en ontspanning
Spijkermatten kunnen helpen bij ontspanning en stressvermindering door het activeren van het parasympathische zenuwstelsel, dat het lichaam in een staat van rust brengt. De lichte, constante druk van de mat stimuleert de afgifte van oxytocine en endorfines, waardoor je je kalmer en meer ontspannen voelt.
Wat zegt de wetenschap?
Onderzoeken tonen aan dat acupressuurtechnieken kunnen bijdragen aan een verlaging van stresshormonen, zoals cortisol. Een studie onder studenten die regelmatig acupressuur toepasten, liet zien dat zij minder spanning ervoeren dan de controlegroep.
Ervaringen van gebruikers
Gebruikers geven vaak aan dat ze zich na een sessie op de spijkermat ontspannen en minder gespannen voelen. Dit effect treedt meestal op na de eerste paar minuten, wanneer het lichaam gewend raakt aan de druk.
Tip: Gebruik een spijkermat in de avond als onderdeel van je ontspanningsroutine om beter tot rust te komen voor het slapengaan.
3. Verbeterde bloedcirculatie
De drukpunten van een spijkermat kunnen de doorbloeding lokaal verbeteren, wat helpt om spieren te ontspannen en afvalstoffen sneller af te voeren. Dit effect is vergelijkbaar met een massage, waarbij de bloedtoevoer naar het behandelde gebied tijdelijk toeneemt.
Wat zegt de wetenschap?
Onderzoek suggereert dat spijkermatten kortstondig de bloedcirculatie verhogen, wat kan bijdragen aan een sneller spierherstel. Dit kan nuttig zijn voor mensen met stijve spieren of koude ledematen.
Praktische toepassing
- Kan helpen bij stijve spieren na een training.
- Wordt vaak gebruikt door mensen met koude handen en voeten.
- Kan verlichting geven bij een zwaar of vermoeid gevoel in de benen.
Tip: Sta of zit 5-10 minuten met blote voeten op een spijkermat om de doorbloeding in je voeten en onderbenen te stimuleren.
4. Betere slaapkwaliteit
Veel gebruikers melden dat ze beter inslapen na het gebruik van een spijkermat. Dit wordt toegeschreven aan de ontspannende werking en de aanmaak van oxytocine en endorfines, die helpen om het lichaam in een ruststand te brengen.
Wat zegt de wetenschap?
Kleine onderzoeken naar acupressuur en slaap suggereren dat ontspanningstechnieken zoals acupressuur kunnen bijdragen aan een betere nachtrust, vooral bij mensen die moeite hebben met inslapen. Hoewel grootschalige studies nog ontbreken, is het positieve effect op ontspanning goed gedocumenteerd.
Aanbeveling
Voor het beste resultaat kun je een spijkermat 30 minuten voor het slapengaan gebruiken. Liggend op de rug of nek helpt de mat om spanning los te laten en de slaap te bevorderen.
Tip: Probeer een spijkermat sessie van 15-20 minuten voor het slapengaan in een rustige, gedimde omgeving voor een optimaal effect.
5. Mogelijke invloed op bloeddruk
Sommige gebruikers ervaren een lichte daling van hun bloeddruk na gebruik van een spijkermat, waarschijnlijk als gevolg van ontspanning en verbeterde doorbloeding.
Wat zegt de wetenschap?
Er is enig bewijs acupressuur tijdelijk de bloeddruk kan verlagen, maar de langetermijneffecten zijn nog niet voldoende onderzocht. Mensen met een te lage bloeddruk moeten voorzichtig zijn met langdurig gebruik van een spijkermat, omdat het ontspannende effect de bloeddruk verder kan verlagen.
Let hierop
- Gebruik een spijkermat niet direct na een zware maaltijd of bij duizeligheid.
- Als je bloeddrukgevoelig bent, start dan met korte sessies en luister goed naar je lichaam.
Tip: Raadpleeg een arts als je twijfelt of een spijkermat geschikt is bij hoge of lage bloeddruk.
Welke claims over een spijkermat zijn (nog) niet bewezen?
Hoewel een spijkermat door veel gebruikers als effectief wordt ervaren, circuleren er ook claims die niet door wetenschappelijk onderzoek worden ondersteund. Hieronder bespreken we een aantal veelvoorkomende misverstanden en onbewezen beweringen, zodat je een realistisch beeld krijgt van de werkelijke voordelen van een spijkermat en wat wellicht onzin is.
Genezing van chronische pijn
Een spijkermat kan tijdelijke verlichting bieden bij chronische pijn, zoals rug- en nekklachten, maar het geneest de onderliggende oorzaak niet. De pijnvermindering komt grotendeels door de afgifte van endorfines en de verbeterde doorbloeding, maar zodra je stopt met het gebruik, kunnen de klachten terugkeren.
Feit: Onderzoeken tonen aan dat acupressuur verlichting kan geven bij spier- en gewrichtspijn, maar er is geen bewijs dat het een blijvende oplossing is voor chronische pijnklachten.
Langdurige verbetering van de bloedcirculatie
Een spijkermat stimuleert de bloeddoorstroming op het moment dat je erop ligt, wat nuttig kan zijn voor ontspanning en spierherstel. Dit effect is echter tijdelijk. Zodra je opstaat, keert je bloedsomloop terug naar zijn normale ritme.
Feit: Studies suggereren dat acupressuur kortdurend de bloedcirculatie verhoogt, maar er is geen bewijs dat het langdurige of structurele verbeteringen oplevert.
Detox-effect
Sommige bronnen beweren dat een spijkermat helpt bij het verwijderen van gifstoffen uit het lichaam. Dit is een misverstand. Je lichaam beschikt al over een effectief ontgiftingssysteem, bestaande uit de lever, nieren en lymfeklieren. Een spijkermat kan de doorbloeding tijdelijk stimuleren, maar het verwijdert geen afvalstoffen op een manier die niet al van nature gebeurt.
Feit: Er is geen wetenschappelijk bewijs dat een spijkermat een ‘detox-effect’ heeft of gifstoffen sneller uit het lichaam verwijdert.
Behandeling van slapeloosheid
Hoewel een spijkermat kan helpen bij ontspanning, is het geen bewezen therapie tegen slapeloosheid. Veel gebruikers merken dat ze beter inslapen na gebruik, maar dit komt waarschijnlijk door het kalmerende effect en niet omdat de mat direct een slaapprobleem oplost.
Feit: Kleine studies tonen aan dat ontspanningstechnieken zoals een spijkermat een positief effect kunnen hebben op de slaapkwaliteit, maar een spijkermat is geen vervanging voor medische behandelingen bij chronische slapeloosheid.
Conclusie: Zijn de voordelen het proberen waard?
Een spijkermat kan een waardevol hulpmiddel zijn voor pijnverlichting, ontspanning en een betere nachtrust. Veel gebruikers ervaren minder spierspanning en een kalmerend effect, mede door de stimulatie van de doorbloeding en de afgifte van endorfines. De spijkermat voordelen zijn vooral merkbaar bij rug- en nekklachten, stressvermindering en het verbeteren van de slaapkwaliteit.
- Wat zegt de wetenschap?: Onderzoek laat zien dat een spijkermat positieve effecten kan hebben, zoals tijdelijke pijnvermindering en stressreductie. Echter, grootschalig wetenschappelijk bewijs ontbreekt nog, en niet alle claims rondom spijkermatten zijn onderbouwd. De effectiviteit verschilt per persoon en hangt af van factoren zoals de duur en frequentie van gebruik.
- Ons advies: Ben je benieuwd of een spijkermat iets voor jou is? Probeer het uit met korte sessies en bouw het langzaam op. Veel mensen merken na enkele minuten al een warm en ontspannen gevoel. Luister goed naar je lichaam en bepaal zelf of het een waardevolle toevoeging is aan jouw ontspanningsroutine.
Tip: zie ook ons artikel met beste spijkermatten!
